- Een plaatje zegt soms meer dan duizend woorden: dat hebben ze ook bij het Centraal Bureau voor de Statistiek begrepen.
- In de nieuwste editie van de jaarlijkse uitgave ‘Nederland in Cijfers’ pakt het statistiekbureau flink uit met opvallende infographics.
- Business Insider selecteerde er 19 en voorzag die van commentaar.
- Lees ook: China vergrijst in rap tempo: in 2025 worden er mogelijk meer luiers verkocht voor volwassenen dan baby’s
We moesten er even op wachten, maar daar is ‘ie dan eindelijk: “Nederland in cijfers”, de jaarlijkse publicatie van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dat, zoals het CBS zelf schrijft antwoord geeft “op heel veel vragen.”
Altijd al willen weten wat de populairste bloembollen bij kwekers zijn? Of hoeveel werknemers er in een vakbond zitten? De analisten van het CBS hebben het voor je uitgeplozen.
Business Insider heeft uit die CBS-cijfertsunami een mooie selectie gemaakt die antwoord geeft op 19 meest prangende vragen: van de belangrijkste doodsoorzaken tot de spullen die we allemaal uit China halen.
Dit zijn 19 weetjes over Nederland waar je tijdens een (virtuele) borrel achteloos je parate kennis kan etaleren:
Hoe is de verdeling van woningen over Nederland?
Op 1 juli 2021 telde Nederland meer dan 8 miljoen woningen, ruim 340.000 meer dan 5 jaar geleden. Van elke 10 woningen zijn er 6 koopwoningen en worden er 4 gehuurd. Begin 2020 waren er nog 4,5 miljoen koopwoningen en 3,3 miljoen huur woningen.
Maar waar staan al die woningen? Inkoppertje: bijna de helft van alle woningen staat natuurlijk in West-Nederland, het kleinste aantal bevindt zich in Noord-Nederland: 1 op de 10 woningen staat in Groningen, Friesland of Drenthe.
Hoe lang zijn Nederlanders van verschillende generaties?
Altijd al willen weten! Gemiddeld is een 19-jarige man die in Nederland geboren wordt 182,9 cm lang; vrouwen van die leeftijd meten 169,3 cm. Sinds vorige eeuw werden we steeds langer, maar sinds 1980 stagneert dat. Daarmee is generatie van 1980 de langste.
Werd je als man in 1930 geboren, dan werd je gemiddeld niet groter dan 175,6 cm en als vrouw bleef je steken op165,4 cm. Gemeten vanaf 1930 zijn vrouwen in 50 jaar gemiddeld 5,3 cm langer geworden, en mannen gemiddeld 8,3 cm.
Maar in 1980 zet de krimp in: mannen geboren in 2001 werden gemiddeld 1 cm kleiner dan de generatie uit 1980, hun vrouwelijke evenknieën gemiddeld 1,4 cm.
In 2020 is ruim 1 op de 5 jonge mannen minstens 190 cm lang, 7 procent is minstens 195 cm lang, 12 procent van de jonge mannen heeft de 175 cm niet gehaald.
Zelfde verhaal bij de dames: in 2020 is 7,2 procent van de dames langer dan 179 cm, 7,1 procent blijft onder de 160 cm.
Hoeveel kippen, runderen, varkens en schapen hebben we?
Geen onbelangrijke vraag zo met het oog op onze CO2-voetafdruk en het aandeel (pluim)veeteelt in de Nederlandse economie.
Volgens het CBS kromp de Nederlandse varkensstapel in 2021 licht naar bijna 11,4 miljoen varkens, slonk het aantal kippen tot bijna 100 miljoen dieren, steeg het aantal melkgeiten naar 482.000 en bleef het aantal runderen gelijk op 3,8 miljoen dieren.
Wat het totaal aantal landbouwdieren op bijna 115,7 miljoen dieren brengt, waarvan dus bijna 100 miljoen kippen. Daar gaat al die soja dus heen!
De daling van het aantal varkens en kippen wordt veroorzaakt door respectievelijk de stoppersregeling Actieplan Ammoniak Veehouderij en de Subsidieregeling sanering varkenshouderij en de daling van het aantal vleeskuikens.
Welke beroepen hebben een beroerde werk-privé-balans?
Zoek je een beroep waarmee je geheid een onbalans tussen werk en privé ervaart? Kies dan voor een baan als dekofficier, piloot, kok of vrachtwagenchauffeur.
In 2020 stonden deze beroepen bovenaan de lijst: relatief lange werkweken, onregelmatige diensten, of langere perioden van van-huis-zijn. Vorig jaar had gemiddeld 7,9 procent van de mannen vaak last van die disbalans en 7,2 procent van de vrouwen.
De hardste klappen vallen natuurlijk onder werkende ouders met een voltijdsbaan wier jongste kind twaalf jaar of jonger is.
Ook logisch: wie meer uren werkt, ervaart meer onbalans. Dit varieert van 6,1 procent van de deeltijdwerkers tot 9,2 procent van de voltijders. Binnen deze laatste groep ervaren vooral vrouwen die onbalans.
Zo veel bruidsparen zijn 70 jaar getrouwd
Al kunnen we ons ergens niet helemaal goed voorstellen dat iemand zich dit afvraagt, toch wordt het bijgehouden door het CBS. Het antwoord op de vraag: 327 echtparen vierden vorig jaar hun platina jubileum als bekroning voor 70 jaar samenzijn. Hulde!
In datzelfde jaar vierden 13.900 echtparen dat ze het 60 jaar hadden uitgehouden (diamant), bijna 56.000 koppels kregen goud (50 jaar) en 50.762 bruidsparen gingen voor smaragd (40 jaar).
De toename van huwelijksjubilea vanaf 50 jaar wordt verklaard doordat in de jaren zestig en zeventig relatief veel getrouwd werd, met een piek van bijna 124.000 in 1970.
De laatste decennia wordt minder getrouwd, en dus ook minder zilver en koper gevierd. De afgelopen jaren stapten jaarlijks ongeveer 64.000 stellen in het huwelijksbootje, met coronajaar 2020 als logische uitzondering: slechts 50.000 huwelijken.
Hoeveel energie halen we uit hernieuwbare bronnen?
Now we're talking. Hoe groot is het aandeel hernieuwbare energie van ons energieverbruik? In 2020 haalde Nederland 11,1 procent van het totale energieverbruik uit hernieuwbare bronnen (voor de liefhebber: dat is 220 petajoule). Vorig jaar was dit nog 8,8 procent.
Vooral het verbruik van zonne-energie (elektriciteit en warmte) nam toe. Het groeide in 2020 vergeleken met een jaar eerder met 49 procent.
Biomassa is de grootste bron van hernieuwbare energie, met een aandeel van ruim 6 procent van ons bruto energieverbruik. Windmolens zijn goed voor 2,5 procent. Verder komt 1,5 procent uit zonne-energie en zijn bronnen zoals aardwarmte en waterkracht goed voor 1 procent.
De stijging van het aandeel windenergie komt door een capaciteitstoename op zee en door het nieuwe windmolenpark bij Borssele.
Biomassa is met 54 procent de grootste bron van hernieuwbare energie en nam in 2020 toe met 10 procent: dit dankzij de hogere inzet van biomassa in kolencentrales en het toegenomen verbruik van biogas en vaste en vloeibare biomassa in ketels bij bedrijven.
Zo religieus is Nederland
Zo'n 55 procent van de Nederlanders van 15 jaar of ouder gelooft niet. In 2020 rekende een kleine 20 procent van de Nederlanders zich tot de katholieke kerk, 14 procent noemde zich protestants, 5 procent moslim en 5 procent behoorde tot een andere religieuze groep.
De religieuze betrokkenheid van de Nederlanders is de afgelopen jaren steeds verder afgenomen, het kantelpunt kwam in 2017 toen voor het eerst meer dan de helft van de Nederlanders van 15 jaar of ouder zich niet tot een kerkelijke gezindte of levensbeschouwelijke groepering rekende.
Of God wel of niet bestaat, daarover is Nederland verdeeld. Zo gelooft 1 op 3 Nederlanders niet in God, terwijl bijna een kwart (24 procent) zonder twijfel wel in het bestaan van God gelooft. de rest weet het niet of twijfelt: 15 procent zegt niet te weten of er een God is, 8 procent gelooft wel in God, maar twijfelt en - opmerkelijk - 6 procent gelooft soms wel in God en soms niet.
Ten slotte gelooft 15 procent niet in een God die zich met mensen persoonlijk bemoeit, maar wel in een of andere hogere macht.
Hieraan overlijden we in Nederland
In totaal stierven in 2020 gemiddeld 461 mensen per dag, 45 meer dan op een doorsneedag in 2019. Het CBS onderscheidt zes manieren om te overlijden: kanker, hart- en vaatziekten, psychische stoornissen en ziekten van het zenuwstelsel, Covid, ziekten van ademhalingsorganen, niet-natuurlijke doodsoorzaken zoals ongevallen, moord of suïcide en overige doodsoorzaken.
De belangrijkste doodsoorzaak is kanker. In 2020 stierven dagelijks 129 Nederlanders aan kanker, 100 aan hart- en vaatziekten, 55 aan Covid, 29 aan ziekten van de ademhalingsorganen, 25 aan niet-natuurlijke oorzaken en 69 aan overige oorzaken.
De laatste jaren neemt het aantal sterfgevallen onder ouderen in de groep niet-natuurlijke doodsoorzaken toe. Volgens het CBS komt dat doordat meer ouderen overlijden als gevolg van een accidentele val (onopzettelijk vallen, struikelen of uitglijden).
Op een doorsneedag in 2020 overleden 14 mensen door een fatale val. Gemiddeld 5 mensen overleden door zelfdoding, in het verkeer kwamen 2 per dag om het leven.
Zoveel water verbruiken we
Waarschijnlijk best veel, is onze eerste gedachte. Volgens het CBS, dat echter alleen over de cijfers van 2019 beschikt, zijn we per persoon per dag goed voor een consumptie van 130 liter drinkwater, wat het totaal op 818 miljard liter in een jaar brengt. Dat is meer dan het dubbele van wat het bedrijfsleven jaarlijks gebruikt: 386 miljard liter. We gebruiken meer water dan vóór 2018 omdat het relatief droger was.
In de jaren 2003 tot en met 2014 daalde ons watergebruik van 138 naar 127,5 liter per dag, en dat kwam met name omdat onze huishoudelijke apparaten zuiniger werden.
Sinds 2018 dus meer - en grilliger - verbruik vanwege wisselende weersomstandigheden.
Dit kopen we allemaal online
Waarschijnlijk flink wat, is onze eerste gedachte. Want waarom je helemaal naar een winkel slepen wat je ook met 2 klikjes kunt fixen?
In de eerste helft van dit jaar kocht 77 procent van de Nederlanders van 12 jaar of ouder (bij elkaar zo'n 11,7 miljoen mensen) iets online. Dit is 9 procent meer dan in 2020 en 21 procent meer dan in 2019.
Wat we zoal bestellen? Van consumptiegoederen zijn dat vooral kleding (59 procent), maaltijden (47 procent), meubels, woonaccessoires en tuinspullen (30 procent) en cosmetica en schoonheidsproducten (29 procent). Bij diensten is de verdeling: films en series via een streamingsdienst of download (46 procent), muziek (35 procent) en abonnement voor telefoon of internet (ook 35 procent).
We kopen niet alleen steeds meer online, we geven online ook meer geld uit. 26 procent van de online shoppers zegt 500 euro of meer te hebben uitgegeven, een jaar gelden was dat nog 21 procent. Mannen geven meer uit aan online aankopen dan vrouwen, de leeftijd 25 - 45 is dominant.
Deze bloembollen zijn het populairst bij kwekers
Wat je altijd al had willen weten: welke bloembollen telen we het meest? Gelukkig hebben we het CBS. Het antwoord luidt dan ook: tulpen en lelies. Daarna volgen narcissen, hyacinten en gladiolen.
En daar hebben we 27,3 duizend hectare landbouwgrond over. Een opvallende trend in de teelt is de toenemende schaalvergroting: sinds het jaar 2000 is het aantal telers met 40 procent afgenomen van 2.700 tot 1.600.
Tegelijkertijd groeide het bloembollenareaal van 22,5 duizend hectare in 2000 tot 27,3 duizend hectare in 2021. Een gemiddelde bollenteler bebouwt ruim 17 hectare bloembollen.
Zo is de verdeling van bedrijven per sector
We zijn een noest volkje! Zo telde Nederland in het derde kwartaal van 2021 maar liefst 2 miljoen bedrijven, wat neerkomt op 1 bedrijf per 8,7 inwoners. En ook een verdubbeling ten opzichte van 2007.
Het merendeel van de bedrijven (93 procent) telt minder dan vijf werknemers personen. Bedrijven met vijf of meer werknemers vinden we vooral in de industrie (18 procent) en horeca (16 procent).
Nederland telt bijna 8.000 ondernemingen bedrijven met honderd of meer werkzame personen. Die bedrijven zijn logischerwijs het vaakst te vinden in de industrie (1.300) en handel (1.200).
De grootste aantallen bedrijven zijn actief in de specialistische zakelijke dienstverlening (387.000), handel (264.000) en de bouw (215.000).
Zo wordt de Nederlandse bodem gebruikt
Met een totale oppervlakte van 4,2 miljoen hectare (inclusief binnen- en buitenwater) is Nederland maar een klein landje. Je zou denken: daar springen we dan efficiënt en zuinig mee om. Maar is dat ook zo? Want hoe gebruiken we de Nederlandse bodem?
Van de totale oppervlakte van Nederland gebruiken we 54 procent (2,2 miljoen hectare) voor de landbouw (2,2 miljoen hectare), 13 procent als bebouwingen (wonen en bedrijven) en verkeersterrein (0,4 miljoen hectare) en 34 procent bestaat uit natuur en binnen- en buitenwater.
Daarvan zijn 0,5 miljoen hectare bos en andere typen natuurlijk terrein, zoals heide, stranden en duinen (12 procent van de totale oppervlakte van ons land). De verschillende binnenwateren, zoals het IJsselmeer en de rivieren, zijn goed voor 9 procent van de totale oppervlakte.
De buitenwateren, waaronder de Waddenzee, de kustzone van de Noordzee, de Westerschelde en Oosterschelde, gaan onder de hamer voor 10 procent van het bodemgebruik. Let op: dit zijn cijfers uit 2015.
Dit is het aandeel van stekkerauto's
We rijden steeds meer elektrisch, concludeert ook het CBS. Op 1 januari 2021 stonden in Nederland 174.000 volledig elektrische auto’s geregistreerd, ruim 67.000 (63 procent) meer dan een jaar eerder. Het aantal plug-in hybrides steeg met 9 procent naar ruim 99.000.
Het zijn meestal zakelijke auto's (64 procent) maar het particulier bezit van stekkerbakken is zienderogen toegenomen van 27 procent begin 2020 naar 36 procent begin 2021.
Met de Subsidieregeling Elektrische Personenauto’s Particulieren (SEPP) kunnen ook particulieren subsidie krijgen bij de aanschaf van een nieuwe of gebruikte elektrische auto (als je die tenminste kunt vinden tegen een schappelijke prijs). Ontegenzeggelijk een factor die bijdraagt aan het particulier bezit van een elektrische.
Zoveel werknemers zitten bij een vakbond
Vakbonden, ze bestaan inderdaad nog! Al was het aantal leden met 1,5 miljoen niet eerder zo laag sinds 1966. Zal vast iets met vergrijzing van doen hebben.
In 2020 was 17,5 procent van alle Nederlandse werknemers lid van een vakbond (18,9 procent van de mannen, 16,1 procent van de vrouwen).
Zowel mannen als vrouwen keren de vakbond de rug toe: het aantal mannelijke leden nam in 2 jaar tijd af met 5 procent af tot 931.000, het aantal vrouwelijke leden daalde met 7 procent naar 573.000.
Van wat er aan leden overblijft is driekwart ouder dan 45 jaar, en daarvan is 22 procent al boven de AOW-leeftijd. Het aantal jonge leden tot en met 25 jaar beperkt zich tot een schamele 2,4 procent.
Van de werknemers in het onderwijs was 31 procent lid van een vakbond, in het openbaar bestuur en in vervoer en opslag is 30 procent lid. In de bedrijfstak informatie en communicatie was de organisatiegraad met 6 procent het laagst.
Zo hard stijgen voedselprijzen
Tussen 2010 en 2018 zijn de gemiddelde voedselprijzen met maar liefst 18 procent gestegen. En dat is iets meer dan de gemiddelde prijsstijging van alle goederen en diensten die de consument koopt (17 procent). Boter, eieren en melk stegen het meest in prijs.
IJs en snoepgoed waren in 2020 echter goedkoper dan in 2010 wat weer goed nieuws is voor de tandarts. Als we de voedingsmiddelen onderverdelen in gezond en ongezond, dan valt op dat de prijzen van gezondere voedingsmiddelen in tien jaar tijd met gemiddeld 21 procent zijn gestegen, en die van ongezondere producten met bijna 15 procent.
De afgelopen twee jaar daarentegen stegen de prijzen van ongezonder eten op jaarbasis weer iets sterker dan die van de gezonde keuze.
Van de gezondere producten zijn vooral eieren en melk duurder geworden, de prijsstijging van groente mag relatief laag genoemd worden en die van fruit relatief hoog.
Dit zijn we bereid te doen om duurzaam te leven
Vrouwen gedragen zich duurzamer dan mannen, dat is toch wel de meest opmerkelijke conclusie die we kunnen trekken uit de CBS-publicatie.
Pakt 73 procent van de vrouwen een extra trui of deken als het koud is in plaats van de verwarming hoger te zetten, van de mannen doet 64 procent dat.
Vrouwen nemen minder vaak de auto bij korte afstanden dan mannen (30 procent tegen 24 procent), ze dragen vaker tweedehandskleding (16 procent tegen 9 procent) en eten beduidend minder vlees (6 procent tegen 3 procent).
En toch denkt 6 op de 10 volwassenen dat de klimaatverandering helemaal (12 procent) of vooral (48 procent) door de mens veroorzaakt wordt. Volgens een kwart (27 procent) spelen mens en natuur een even grote rol in klimaatverandering en volgens 5 procent heeft vooral de natuur schuld aan die verandering.
Deze spullen importeren we uit China
Waren vroeger veel spullen Made in Hong Kong, tegenwoordig lijkt zo'n beetje alles uit China te komen. Klopt dat? En zo ja, wat importeren we dan uit dat verre grote land?
Relatief veel hightechproducten zoals computers, laptops en mobiele telefoons komen er vandaan. De invoerwaarde van goederen uit China bedroeg in 2020 44,6 miljard euro. Nog altijd is Duitsland onze grootste handelspartner, maar China komt met een aandeel van 10,5 procent prominent op de tweede plaats.
In het eerste halfjaar van 2021 lag de goedereninvoer uit China ruim 11 procent hoger dan in dezelfde periode van 2020.
Vorig jaar importeerden we voor 6,1 miljard euro aan computers, laptops en tablets, voor 4,7 miljard aan routers, modems en speakers, voor 2,1 miljard aan kleding, en voor 1,9 miljard aan chips en halfgeleiders. De rest van de top 10 bestaat uit televisies (1,7 miljard), beeldschermen (1,6 miljard), mobieltjes (1,1 miljard), meubels (1,1 miljard), mondkapjes (0,8 miljard jawel!) en speelgoed (0,7 miljard).
Zo veel miljonairs telt Nederland
In 2020 hadden 278.000 Nederlandse huishoudens een vermogen van 1 miljoen euro of meer. Dit betekent dat 3,5 procent van alle huishoudens miljonair is. En bolle kans dat jij bij die andere 96,5 procent zit.
Miljonairshuishoudens zaten vorig jaar gemiddeld op 2,8 miljoen euro aan vermogen, tegenover de schamele 139.000 euro van de niet-miljonairs. Even rekenen: het vermogen van miljonairs is daarmee 20 keer zo groot als dat van niet-miljonairs.
Je hebt natuurlijk miljonairs en je hebt miljonairs: ruim 16 procent had een vermogen tussen 2 en 3 miljoen euro, een kleine 3 procent had een vermogen van 10 miljoen euro of meer.
Het aantal miljonairs groeide tussen 2014 en 2020, net als tussen 2006 en 2008. Tussen 2008 en 2014 dipte het aantal Dagobert Ducks mede als gevolg van dalende huizenprijzen en beurskoersen. Het aantal miljonairs lag in 2015 weer boven het niveau van 2008.